Pesten is slecht voor het hele bedrijf
Een grapje op zijn tijd moet kunnen en verlevendigt zelfs de werksfeer. Maar wanneer iemand structureel voor gek wordt gezet, is het niet grappig meer. Plagen wordt dan pesten en dat kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten bij het slachtoffer.
Vormen van pesten
Pesten kan in verschillende vormen plaatsvinden:
– grapjes maken ten koste van een ander;
– vervelende opmerkingen maken;
– beledigen of schelden;
– openlijk terechtwijzen;
– negeren of sociaal isoleren;
– gebaren maken;
– roddelen;
– kritiek uiten op iemands persoonlijke leven; en
– beschadigen van eigendommen.
Vaak gaat het overigens om een combinatie van deze vormen.
Pesten is iets anders dan een eenmalig incident of een conflict, hoewel een conflict met een collega of leidinggevende wel aanleiding kan zijn tot pestgedrag. Meningsverschillen, beroepsgeschillen of machtsstrijd, die niet worden beslecht, werken het proces van pesten in de hand.
Psychische en lichamelijke klachten
Pesten tast de waardigheid van het slachtoffer aan. De gepeste medewerker komt in een sociaal isolement terecht en verliest zijn zelfvertrouwen. Mensen die gepest worden, kunnen zelfs lichamelijke klachten krijgen. Het kan leiden tot irritatie, hart- en vaatziekten, maag- en darmklachten, hartkloppingen en slaapstoornissen.
Wordt iemand over een langere periode gepest, dan kan dat zelfs leiden tot het posttraumatische stresssyndroom. Symptomen hiervan zijn nachtmerries, geheugenverlies, concentratieverlies en vermijdingsgedrag. In het meest extreme geval kan pesten leiden tot zelfdoding. Naar schatting is een op de tien zelfmoorden het gevolg van pesten.
Ziekteverzuim
Werknemers die gepest worden, gaan met minder plezier naar hun werk en presteren hierdoor minder. Ook is er een grotere kans op ongelukken op de werkvloer. Mensen die gepest worden, melden zich vaker ziek en verzuimen drie keer meer dan hun collega’s. In totaal leidt pestgedrag naar schatting tot ruim vier miljoen extra verzuimdagen per jaar. In sommige gevallen leidt het tot arbeidsongeschiktheid. Hier ligt een rol voor de bedrijfsarts, die moet vaststellen dat de arbeidsongeschiktheid geen medische oorzaak heeft en dat er dus geen sprake is van een objectiveerbare ziekte en/of medisch gebrek. Het verzuim maakt de inzet van andere deskundigen dan artsen noodzakelijk om het pesten en de gevolgen op te heffen.
Niet alleen het slachtoffer maar ook werknemers die getuige zijn van pestgedrag kunnen er last van hebben. Het blijkt dat ook zij psychosomatische klachten ontwikkelen en zich vaker ziek melden. Vermoedelijk doordat de werksfeer letterlijk verpest is. Het personeelsverloop in een bedrijf waar gepest wordt, ligt dan ook een stuk hoger.
Wetgeving over pesten
Pesten valt volgens de Arbowet (hoofdstuk 1) onder ‘psychosociale arbeidsbelasting’. Werkgevers zijn op grond van deze wet verplicht om een beleid te voeren dat erop gericht is om deze vorm van arbeidsbelasting te voorkomen of te beperken.
Ook het Burgerlijk Wetboek beschermt de werknemer impliciet tegen pestgedrag. Op grond van artikel 7:658 heeft de werkgever een zorgplicht voor de veiligheid van de werkomgeving. Daarbij heeft hij de verplichting zich als goede werkgever te gedragen.